تست و بررسی - سخت افزار

بررسی کارت گرافیک ASUS ROG STRIX GeForce RTX 3080 Ti (بخش اول)

سید مهدی یحیایی 07 آگوست 2021 , 20:28 تست و بررسی قطعات / کارت گرافیک

(هنوز امتیازی ثبت نشده است)

حدود 2 ماه پیش در تاریخ 2 ژوئن سال 2021 میلادی، انویدیا رسما کارت‌های گرافیک RTX 3080 Ti و RTX 3070 Ti را با فاصله‌ی یک هفته‌ای از یکدیگر روانه‌ی بازار کرد. نسخه‌های Ti علاوه بر حجم حافظه‌ی ویدئویی بالاتر (در مدل 3080Ti)، از تراشه‌ی قویتری برخوردار هستند. این 2 نسخه از این جهت برای گیمرها خبر خوب محسوب می‌شود که از ابتدا میزان هش ریت آنها را بسیار محدود کرده است تا گزینه‌ی خوبی برای ماینر‌ها نباشد و به همین دلیل از قیمت مناسبتری در بازار برخوردار هستند. امروز قصد داریم به بررسی کارت گرافیک RTX 3080 Ti‌ بپردازیم که توسط کمپانی ایسوس با نام ASUS ROG STRIX GeForce RTX 3080 Ti عرضه شده است.

بررسی کارت گرافیک ASUS ROG STRIX GeForce RTX 3080 Ti (بخش اول)

مقدمه

نام اسوس (ASUS) برگرفته از 4 حرف آخر واژه “پگاسوس” به معنی “اسب بزرگ بالدار” در اساطير يونانی است. شرکت رايانه اِيسوس‌تک (ASUSTeK Computer Inc) يا همان ASUS در سال 1988 ميلادی در شهر تايپه کشور تايوان تاسيس شد. اين شرکت توسط 4 مهندس به نام های Wayne Hsieh،Ted Hsu ،TH Tung و MT Liao که قبلاً در شرکت “ايسر” مشغول به کار بودند، بنيان‌گذاری شد. شرکت اسوس را می‌توان به عنوان بزرگترين توليد کننده قطعات کامپيوتر و لوازم جانبی در دنيا محسوب کرد. محصولات اين کمپانی طيف وسيعی از قطعات الکترونيکی منجمله مادربورد، کارت گرافيک، نوت بوک، الترا بوک، All-in-one، تبلت، موبايل، صفحه نمايش، کارت صدا، تجهيزات سرور، UPS و GPS را شامل شده که در سه سطح برای کاربران عادی، حرفه‌ای و خاص توليد می‌شوند. امروزه برند ايسوس حتی برای کسانی که علاقه چندانی به علم الکترونيک و قطعات آن ندارند نامی کاملاً آشنا است. مادربورد، کارت گرافيک و نوت بوک خصوصاً سری ROG از محبوبيت خاصی در ميان کاربران برخوردار هستند. اين شرکت بزرگترين توليد کننده مادربورد در جهان است که محصولاتش طرفداران زيادی در بين تمام افراد دارد.

بررسی کارت گرافیک ASUS ROG STRIX GeForce RTX 3080 Ti (بخش اول)

سری ROG STRIX چند سالی است که عنوان قوی‌ترین کارت‌های گرافیک تولید انبوه ایسوس را به خود اختصاص داده‌اند. با وجود اینکه کارت‌های TUF GAMING بسیار قدرتمند و خنک محسوب می‌شوند، اما سری ROG STRIX از تاف گیمینگ در رده‌ی بالاتری قرار می‌گیرند و طراحی زیباتری نیز دارند. ایسوس لباس ROG STRIX را برای هر دو مدل RTX 3080 و RTX 3080 Ti یکسان در نظر گرفته است.

بررسی کارت گرافیک ASUS ROG STRIX GeForce RTX 3080 Ti (بخش اول)

nVIDIA Geforce RTX 3000 و معماری آمپر (Ampere)

درست 2 سال پس از معرفی کارت‌های گرافیک NVIDIA GeForce RTX 2000، انویدیا پس از شایعات فراوان پیرامون نسل بعدی کارت‌های گرافیک خود، معماری Ampere یا آمپر را همراه کارت‌های گرافیک GeForce RTX 3000 معرفی کرد. کارت‌های گرافیک جیفورس RTX 3000 از قدرت بسیار قابل توجهی نسبت به معماری پیشین، تورینگ (Turing) ، بهره‌مند هستند و البته نکات مبهمی هم دارند که به آنها اشاره خواهیم نمود. انویدیا در معماری آمپر پایه و اساس معماری جدید خود رو معماری تورینگ قرار داده است که همراه با بهینه‌سازی‌های صورت گرفته، معماری آمپر پدید آمده است. پیش از پرداختن به معماری آمپر، پیشنهاد می‌کنیم ابتدا مقاله‌ی زیر را مطالعه کنید:

مقاله‌ی نگاهی به معماری جدید NVIDIA Turing انقلابی در فناوری Ray Tracing

انویدیا برای ساخت تراشه‌های جدید GA10x ابتدا از فناوری ساخت 12 نانومتر TSMC به فناوری ساخت 8 نانومتر کوچ نمود. وظیفه‌ی ساخت تراشه‌های جدید آمپر را این‌بار سامسونگ بر عهده گرفته است. در مقایسه با فناوری ساخت 12 نانومتر TSMC، فناوری 8 نانومتر سامسونگ تنها 50 درصد بهینه نشده است، بلکه با نگاهی به سطح مقطع تراشه‌های تورینگ و آمپر می‌توان به این موضوع پی برد که تراشه‌های سامسونگ در واقع 80 درصد و 30 درصد بیشتر از حالت عادی بهینه‌سازی شده‌اند. این موضوع به انویدیا اجازه داد تا به جای 18.6 میلیارد ترانزیستور در بزرگترین تراشه‌ی تورینگ، 28.3 میلیارد ترانزیستور در تراشه‌های جدید آمپر به‌کار ببرد. ترانزیستورهای بیشتر برابر هستند با کارای بالاتر که انویدیا تعداد آنها را به طرز بی‌سابقه‌ای افزایش داده است.

بررسی کارت گرافیک ASUS ROG STRIX GeForce RTX 3080 Ti (بخش اول)

تراشه‌ی 225-GA102 به عنوان قلب کارت‌ گرافیک GeForce RTX 3080 Ti دارای 80 واحد SM است که هر واحد SM دارای 128 هسته‌ی کودا می‌باشد، به عبارتی این تراشه 10240 هسته‌ی کودا دارد. تراشه‌ی کامل GA102 به‌کار رفته در کارت گرافیک RTX 3090 نیز دارای 82 واحد SM و 10496 هسته‌ی کودا می‌باشد. تراشه‌ی TU104 در RTX 2080 با وجود اینکه 46 واحد SM دارد، به دلیل اینکه هر واحد SM در معماری تورینگ دارای 64 هسته‌ی کودا است، در مجموع از 2944 کودا کور برخوردار است.

بررسی کارت گرافیک ASUS GeForce RTX 3080 TUF GAMING OC (بخش اول)

تراشه‌ی GA102 در مقایسه با TU104 تقریبا دارای 3 برابر هسته‌ی کودا بیشتر است. با این میزان واحد محاسباتی، قدرت محاسباتی GA102 به 29.77 ترافلاپس رسیده است درحالیکه این عدد برای TU104 تنها 10 ترافلاپس می‌باشد. با این تفاسیر، کاربران انتظار 3 برابر قدرت بیشتری در کاربری‌های مختلف دارند در حالیکه این‌گونه نیست! هر واحد SM در تراشه‌های تورینگ دارای 2 عدد Data Path یا مسیر داده بودند که یکی برای داده‌های Float یا اعشاری و دیگری برای داده‌های Integer یا صحیح در نظر گرفته شده بود. انویدیا در معماری جدید آمپر با تغییر زیرکانه و هوشمندانه، مسیر داده‌ی دوم مربوط به داده‌های INT را بهینه کرده و آن برای هر دو داده Float و INT سازگار کرده است و در آن واحد تنها در یکی از دو حالت می‌تواند فعالیت کند. این تغییر باعث شده تا جاییکه بیشتر داده‌ها از نوع اعشاری هستند، هسته‌های موجود در بخش دوم SM به انجام عملیات اعشاری بپردازند. اما در بازی‌های رایانه‌ای، طبق صحبت‌های انویدیا، 30 درصد محاسبات مربوط از نوع صحیح یا INT هست که با این حساب قدرت RTX 3080 را باید حدود 20 ترافلاپس در بازی‌های رایانه‌ای حساب کنیم.

بررسی کارت گرافیک ASUS GeForce RTX 3080 TUF GAMING OC (بخش اول)

علاوه بر افزایش واحد‌های SM، تراشه‌ی GA102 دارای 68 هسته‌ی RT نسل دوم و 272 هسته‌ی Tensor نسل سوم است که تعداد آنها به ازای هر واحد SM، برابر با 1 واحد RT و 4 واحد Tensor است. با اینکه تراشه‌ی TU104 دارای 368 واحد Tensor است اما نسل سوم این هسته‌ها که در معماری آمپر بکار‌ رفته است، از 2 برابر کارایی بیشتری برخوردار هستند. همانطور که در جدول زیر ملاحضه می‌کنید، کارای محاسباتی هسته‌های Tensor نسل سوم در مجموع در تراشه‌ی GA102 کارت گرافیک RTX 3080 به 59.5 ترافلاپس می‌رسد.

بررسی کارت گرافیک ASUS GeForce RTX 3080 TUF GAMING OC (بخش اول)

این قدرت در صورت به‌کار گیری قابلیت Sparsity به 120 ترافلاپس افزایش خواهد یافت. قدرت محاسباتی یاد شده، دلیل افزایش 2 برابری کارایی DLSS یا Deep Learning Super Sampling در کارت‌های گرافیک آمپر است.

بررسی کارت گرافیک ASUS GeForce RTX 3080 TUF GAMING OC (بخش اول)

پازل نهایی در معماری آمپر را حافظه‌ی گرافیکی جدید GDDR6X تشکیل می‌دهد. مانند GDDR5X، حافظه‌های GDDR6X نیز حاصل همکاری نزدیک کمپانی انویدیا با کمپانی میکرون است تا اولین تراشه‌های گرافیکی با حافظه‌ی GDDR6X را توسعه دهند. امروزه بازی‌های رایانه‌ای و نرم‌افزارهای حرفه‌ای نیاز به پهنای باند مموری بالایی برای تراشه‌های گرافیکی دارند تا به خوبی بتوانند داده‌های مورد نیاز را هندل کنند. این نیاز در کنار فعال کردن گزینه‌هایی مثل Raytracing و DLSS بیشتر نیز خواهد شد. حافظه‌های GDDR6X نسل بعدی حافظه‌های پهنای باند بالا GDDR DRAM هستند. حافظه‌های GDDR6X نسبت به حافظه‌های GDDR6 در یک کلاک و باس یکسان، پهنای باند دو برابری را ایجاد می‌کنند. به این ترتیب، فرکانس کارایی این حافظه‌ها برابر با 16 برابر فرکانس واقعی آنهاست. این حافظه‌ها اولین حافظه‌های GDDR هستند که پهنای باند آن به 900 گیگابایت در ثانیه نیز خواهند رسید. البته حافظه‌های HBM قابلیت رسیدن به پهنای باند بسیار بالاتر از این اعداد را دارند اما قیمت بالاتری هم دارند و نصب آنها در کنار GPU امکان‌پذیر خواهد بود که این موضوع افزایش مقدار حافظه‌ی گرافیکی را با محدودیت ایجاد می‌کرد.

بررسی کارت گرافیک ASUS GeForce RTX 3080 TUF GAMING OC (بخش اول)

برای دستیابی به این پهنای باند عظیم، فناوری ابتکاری انتقال سیگنال و مدولاسیون دامنه پالس چهار سطح (PAM4) به طور کامل، تعریف جدیدی از نحوه انتقال داده‌های حافظه را ارائه می‌دهد. با استفاده از تکنیک‌های سیگنالینگ چندسطحی PAM4 ، حافظه‌ی GDDR6X داده‌های بیشتری را با سرعت بسیار بالاتری انتقال می‌دهد، همزمان دو بیت اطلاعات را جابجا می‌کند و نرخ داده ورودی/خروجی یا I/O را نسبت به سیستم سیگنالینگ قبلی PAM2/NRZ، دو برابر می‌کند. بارهای کاری که تشنه به داده هستند، مانند AI، رهگیری پرتو یا Raytracing، و رندرینگ ویدئوهای 8K، اکنون می‌توانند با سرعت بالایی از داده‌ها تغذیه شوند و فرصت‌های جدیدی برای محاسبات و تجارب جدید کاربران ایجاد کنند.

کارت‌های گرافیک GeForce RTX 3000 همچنین از گذرگاه PCIe نسل چهارم یا PCIe 4.0 نیز پشتیبانی می‌کنند، با این حال مشکلی با اسلات PCIe 3.0 در حال حاضر وجود ندارد. TDP کارت گرافیک RTX 3080 نیز از سوس انویدیا برابر با 320 وات اعلام شده است که این موضوع، نشان می‌دهد این کارت گرافیک به خنک‌کننده‌ی کاملا قدرتمندی نیاز دارد. به همین دلیل، از سایز عجیب و غریب خنک‌کننده‌های کارت‌های RTX 3080 تعجب نکنید.

بسته‌بندی و محتویات

به مانند گذشته ایسوس برای کارت گرافیک ASUS ROG STRIX GeForce RTX 3080 Ti یک بسته‌بندی ساده و متوسط در نظر گرفته است. از ویژگی‌های مشترک کارت های گرافیک سری RTX 30 می‌توان به قابلیت‌های Ansel، ری‌تریسینگ، DLSS و حافظه‌های GDDR6X اشاره کرد.

بررسی کارت گرافیک ASUS ROG STRIX GeForce RTX 3080 Ti (بخش اول)

در پشت جعبه‌ی محصول، ویژگی‌های اختصاصی ایسوس درج شده است. این ویژگی‌ها شامل سیستم خنک‌کننده ویژه 3 اسلاته، نورپردازی جذاب بالای کارت گرافیک، طراحی جدید برد مدار چاپی و نرم‌افزار GPU Tweak II ایسوس هستند که در قسمت‌های بعدی به بررسی آنها خواهیم پرداخت. البته بهتر بود ویژگی بایوس گانه نیز در این قسمت درج میشد. QR Code قرار گرفته در این قسمت نیز مربوط به لیست منابع تغذیه‌ی پیشنهاد شده توسط ایسوس است.

بررسی کارت گرافیک ASUS ROG STRIX GeForce RTX 3080 Ti (بخش اول)

متعلقات کارت گرافیک به راهنمای نصب سریع، کارت ROG STRIX، دو بست چسبی، یک برگه‌ی جالب تشکر ایسوس از خریداران همراه با راهنمای دانلود برنامه‌ها و یک چشم ROG برای نصب در پشت کارت گرافیک خلاصه می‌شود.

بررسی کارت گرافیک ASUS ROG STRIX GeForce RTX 3080 Ti (بخش اول)

نگاه اولیه

چندین سال بود که ایسوس در طراحی کارت‌های گرافیک خود هیچ‌گونه خلاقیتی به‌خرج نمی‌داد و طراحی تکراری مهم‌ترین و شاید تنها ضعف کارت‌های گرافیک ایسوس بود. اما امسال کارت‌های گرافیک TUF GAMING ،DUAL و ROG STRIX همگی طراحی کاملا جدید و زیبایی دارند. گل سرسبد کارت‌های گرافیک جدید ایسوس ROG STRIX نام دارد. ایسوس در طراحی و ساخت سری جدید ROG STRIX تمام سعی خود را کرده است. کارت گرافیک ASUS ROG STRIX GeForce RTX 3080 Ti که امروز میهمان لابراتوار سخت افزار است، از طراحی جالب و کاملا زیبایی برخوردار می‌باشد.

بررسی کارت گرافیک ASUS ROG STRIX GeForce RTX 3080 Ti (بخش اول)

طراحی ROG STRIX جدید واقعا زیباست و تفاوت زیادی نسبت به نسل قبل دارد. قسمت‌های فلزی جلو کارت گرافیک جلوه‌ی زیبایی به کارت گرافیک بخشیده است. تنها کارت گرافیک ایسوس که چند سالی غایب است، MATRIX PLATINUM و POSEIDON PLATINUM از سری ROG است که ظاهرا ایسوس فعلا برنامه‌ای برای آنها ندارد همانطور که در سری RTX 2000 نیز خبری از آنها نبود.

در حالیکه قیمت پایه‌ی RTX 3080 Ti برابر با 1200 دلار تعیین شده است، قیمت نمونه‌ی ROG STRIX دقیقا مشخص نیست و در فروشگاه‌های آنلاین بین 2000 تا 3000 دلار قیمت‌گذاری شده است!

این کارت گرافیک دارای ابعاد 319 در 140 در 58 میلیمتر‌ به ترتیب برای طول، عرض و قطر (بهتر است قطر را ارتفاع بنامیم) است و همچنین دارای وزنی در حدود 1500 گرم می‌باشد که آن را در دسته‌ی سنگین‌ وزن‌ها قرار می‌دهد. با چنین وزنی، توصیه می‌کنیم بین کارت گرافیک و کیس از یک پایه استفاده کنید.

بررسی کارت گرافیک ASUS ROG STRIX GeForce RTX 3080 Ti (بخش اول)

بالای کارت گرافیک عبارت GEFORCE RTX و بخشی شفاف به‌چشم می‌خورد. از این زاویه، احاطه شدن PCB توسط انواع هیت‌‌سینک کاملا مشهود است.

بررسی کارت گرافیک ASUS ROG STRIX GeForce RTX 3080 Ti (بخش اول)

قسمت شفاف بالای کارت که لوگوی ROG در وسط آن قرار دارد، دارای نورپردازی RGB شانزده میلیون رنگ با قابلیت شخصی‌سازی کامل است. این نورپردازی توسط راه‌حل نرم‌افزاری ایسوس امکانات بسیار جالبی دارد و تنها یکی از آنها امکان تغییر رنگ این قسمت با توجه به دمای GPU کارت گرافیک است.

بررسی کارت گرافیک ASUS ROG STRIX GeForce RTX 3080 Ti (بخش اول)

کارت گرافیک AASUS ROG STRIX GeForce RTX 3080 Ti دارای 2 بایوس مختلف با نام های Quiet و Performance با نام‌های Q_Mode و P_Mode است که در صورت لزوم می‌توانید هر کدام از آنها را انتخاب کنید. البته پیشنهاد اکید ما استفاده از حالت Performance است. در این حالت، خنک‌کننده با قدرت بیشتری به کار ادامه داده ضمن اینکه به هیچ عنوان نویزی از خود تولید نمی‌کند و دمای کارت گرافیک در حد پایینی خواهد بود.

بررسی کارت گرافیک ASUS ROG STRIX GeForce RTX 3080 Ti (بخش اول)

برای دفع حرارت از قسمت پشت کارت گرافیک، یک هیت سینک آلومینیومی تعبیه شده است تا علاوه بر دفع حرارت این ناحیه، تماس دست انسان با لحیم‌های انجام شده در پشت کارت گرافیک و المان‌هایی که در این قسمت قرار دارد، از بین رود. این قسمت به طور جد بخشی از خنک‌کننده‌ی کارت گرافیک را تشکیل می‌دهد و تعداد قابل توجهی پد حرارتی در پشت این هیت‌سینک فلزی قرار دارد. پشت و سمت چپ کارت گرافیک، به خوبی محل نصب چشم ROG موجود در بسته‌بندی مشخص است.

بررسی کارت گرافیک ASUS ROG STRIX GeForce RTX 3080 Ti (بخش اول)

گرچه طول 12.5 اینچی یا 319 میلیمتری کارت گرافیک ASUS ROG STRIX GeForce RTX 3080 Ti زیاد است اما، بخشی از این طول زیاد به‌خاطر سیستم خنک‌کننده‌ی است تا TDP 350 واتی بسیار بالای آن را مهار کند.

بررسی کارت گرافیک ASUS ROG STRIX GeForce RTX 3080 Ti (بخش اول)

سیستم خنک‌کننده

کارت گرافیک مورد نظر ما دارای 3 فن قدرتمند است که وظیفه‌ی دفع حرارت از هیت‌سینک‌ها را بر عهده دارند. این 3 فن قدرتمند از طراحی Axial-tech fan ایسوس برخوردار هستند به این صورت که اطراف پر‌ه‌های آنها یک حلقه‌ی پلاستیکی مطابق با جنس پلاستیکی فن‌ها در نظر گرفته شده است. ایسوس هدف از این‌ کار را افزایش فشار هوا و تقویت سیستم خنک‌کننده عنوان کرده است. البته علاوه بر این موضوع، با وجود حلقه‌ی اطراف فن‌ها، شکستن پره‌ها بسیار سخت‌تر می‌شود، موضوعی که برای بعضی از کاربران رخ می‌دهد. فن‌های بکار رفته در این کارت گرافیک به لطف قابلیت **** Fan Stop تا دمای 55 درجه‌ی سانتی‌گراد از سمت GPU، از حرکت بازمی‌ایستند. حداکثر سرعت چرخش این فن‌ها نیز 3600 دور در دقیقه می‌باشد.

بررسی کارت گرافیک ASUS ROG STRIX GeForce RTX 3080 Ti (بخش اول)

اما نکته‌ی جالب در مورد این فن‌ها، نحوه‌ی حرکت آنهاست، قابلیتی که پیش‌تر در محصولات گیگابایت وجود داشت. در صورتیکه فن وسط در جهت سایر فن‌ها به چرخش درآید، باعث برخورد جریان هوای آن با دو فن دیگر خواهد شد. ایسوس نیز برای حل این مشکل راه حل گیگابایت را پیاده‌سازی کرده است و فن وسط را طوری طراحی کرده است تا در خلاف جهت دو فن دیگر حرکت کند. این موضوع، باعث ایجاد جریان هوای همگام با فن‌های طرفین خواهد شد. در این ساختار، به حرکت فن‌ها تناوبی یا ALTERNATE SPINNING می‌گوییم. البته این اسمی است که گیگابایت روی آن گذاشته بود.

بررسی کارت گرافیک ASUS ROG STRIX GeForce RTX 3080 Ti (بخش اول)

ایسوس طراحی خنک‌کننده این کارت گرافیک را 2.9 اسلاته عنوان کرده است که در واقع 3 اسلات را به طور کامل نیاز دارد.

بررسی کارت گرافیک ASUS ROG STRIX GeForce RTX 3080 Ti (بخش اول)

خنک‌کننده کارت گرافیک را از PCB آن جدا می‌کنیم تا به بررسی دقیقتر سیستم خنک‌کننده بپردازیم:

بررسی کارت گرافیک ASUS ROG STRIX GeForce RTX 3080 Ti (بخش اول)

داستان خنک‌سازی در کارت گرافیک جدید ROG STRIX کمی متفاوت است و مانند سری TUF GAMING ایسوس خنک‌کننده حافظه‌ها را جدا از خنک‌کننده اصلی طراحی نکرده است. ایسوس برای سری ROG STRIX جدید خنک‌کننده‌ی حافظه‌ها را یکپارچه با خنک‌کننده اصلی طراحی و ساخته است.

بررسی کارت گرافیک ASUS ROG STRIX GeForce RTX 3080 Ti (بخش اول)

در هر صورت هیت‌سینک این کارت گرافیک علاوه بر آنکه به دفع حرارت جی‌پی‌یو و چیپ‌های حافظه می‌پردازد، با خازن‌های تخت بخش اول VRM و ماسفت‌های بخش دوم VRM در ارتباط است. اما این خنک‌کننده دارای هیت سینک یک‌پارچه است که تمام نقاط کارت گرافیک را احاطه می‌کند.

بررسی کارت گرافیک ASUS ROG STRIX GeForce RTX 3080 Ti (بخش اول)

خنک‌سازی چیپ‌های حافظه در ROG STRIX بسیار عالی انجام می‌شود. ایسوس تعدادی پد روی پلیت خنک‌کننده در نظر گرفته است که این پلیت علاوه بر GPU با چیپ‌های حافظه در ارتباط است. به عبارتی خنک‌سازی جی‌پی‌یو و حافظه‌های مموری به طور یکسان انجام می‌شود!

بررسی کارت گرافیک ASUS ROG STRIX GeForce RTX 3080 Ti (بخش اول)

این خنک‌کننده دارای 7 لوله ی انتقال حرارت مسی با روکش نیکل است و حدود 280 میلی‌متر و بعضی از آنها بیش از 320 میلیمتر طول دارند. لوله‌های انتقال حرارت به صورت مستقیم به تراشه GA102 متصل شده‌اند و حرارت ناشی از آن را به هیت‌سینک‌ها منتقل می‌کنند تا در نهایت حرارت تولیدی توسط 3 فن قدرتمند مهار گردد.

بررسی کارت گرافیک ASUS ROG STRIX GeForce RTX 3080 Ti (بخش اول)

تراشه گرافیکی و حافظه گرافیکی

GeForce RTX 3080 Ti از تراشه گرافیکی آمپر، GA102-225-KD-A1 بهره می‌برد. تراشه GA102-225 آمپر به عنوان پردازشگر اصلی و قلب ASUS ROG STRIX GeForce RTX 3080 Ti است.

ASUS ROG STRIX GeForce RTX 3080 Ti همچنین از 12 چیپ 1024 مگابایتی GDDR6X ساخت کمپانی Micron به شماره‌ی OXT77 D8BWW با فرکانسی مشابه با نمونه رفرنس (1188 مگاهرتز) بهره می‌برد که به لطف رابط یا باس 384 بیتی میتواند پهنای باند 912GB/s را ایجاد کند. مطابق با نمونه‌ی رفرنس، فرکانس کاری یا موثر این حافظه‌ها برابر با 19000 مگاهرتز و 16 برابر فرکانس واقعی است!

مدار تنظیم کننده ولتاژ (VRM) / کانکتور برق

کمپانی‌های سازنده کارت گرافیک، معمولا در محصولات متوسط به بالا، طراحی جداگانه‌ و کارآمدتری برای PCB در نظر می‌گیرند تا ضمن آنکه بورد مدار چاپی باکیفیت‌تری را بکار گیرند، فضای لازم را برای قرار دادن کامپوننت‌های مورد نیاز ایجاد کنند. اغلب کارت‌های گرافیک رده‌بالا دارای PCB عریضتری نسبت به نمونه‌ی رفرنس هستند. تصویر زیر PCB کارت گرافیک RTX 3080 Ti را نشان می‌دهد:

همانطور که ملاحضه می‌کنید، نمونه‌ی رفرنس دارای مدار تنظیم کننده ولتاژ 2 بخشی است که تعداد شریان‌ها یا فاز‌های آن به 18 عدد می‌رسد که 15 فاز برای GPU و 3 فاز برای مموری‌ها در نظر گرفته شده‌ است. اما ایسوس در طراحی سری ROG STRIX ضمن آنکه PCB جدیدی را ارائه داده است، تعداد فازن‌های این VRM قدرتمند را به 22 عدد رسانده است که در قالب پیکربندی 4+18 فاز عمل می‌کنند و به‌طور طبیعی، 18 فاز برای GPU و 4 فاز برای 12 چیپ مموری GDDR6X در نظر گرفته شده است. طبق توضیحات ایسوس،‌ مراحل تولید این PCB به صورت مکانیزه و رباتیک بدون دخالت انسان صورت می‌پذیرد، ایسوس این پروسه تولید را Auto-Extreme می‌نامد. همچنین انتهای PCB دو کانکتور 4 پین برای نصب 2 فن اضافی در کیس و کنترل آنها توسط کارت گرافیک در نظر گرفته شده است که پیش‌تر در سایر کارت‌های گرافیک ایسوس دیده بودیم.

بررسی کارت گرافیک ASUS ROG STRIX GeForce RTX 3080 Ti (بخش اول)

در ساخت VRM این کارت گرافیک ترکیبی از انواع خازن‌ها را مشاهده می‌کنیم. بخش اول از خازن‌های جامد استوانه‌ای شکل و تخت در بخش ورودی و خروجی برخوردار است اما درهر دو قسمت ورودی و خروجی بخش دوم VRM، خازن‌های تخت‌ها به‌کار گرفته شده‌اند.

بررسی کارت گرافیک ASUS ROG STRIX GeForce RTX 3080 Ti (بخش اول)

بخش VRM از 22 آی سی (یک عدد به ازای هر فاز) مجتمع PowIRstage برخوردار است. ایسوس برای مدار رگولاتور GPU و VRAM بجای استفاده از ماسفت‌های High+Low+Driver بصورت جداگانه، آی‌سی‌‌های مجتمع با کیفیت کمپانی آمریکایی Texas Instruments به شماره CSD95481RWJ با توان جریان عبوری 60 آمپر را بکار گرفه است. این ماسفت های DrMos که خود شامل 3 بخش High+Low+Driver اما به صورت مجتمع هستند، نسبت به طراحی رایج ماسفت ها حرارت کمتری از خود تولید می‌کنند و فضای بیشتری برای جریان در زمان بی‌کاری فراهم می‌کنند، این موضوع در طراحی رایج تنها بر عهده ماسفت Low-Side است. توان 60 آمپری این تراشه‌ها حتی از توان بسیار از نمونه‌های بکار‌رفته در محصولات رده بالا نیز مقداری بالاتر است.

بررسی کارت گرافیک ASUS ROG STRIX GeForce RTX 3080 Ti (بخش اول)

مدیریت GPU در این جزیره‌ی دیجیتالی 20 فازی نیز بر عهده 2 تراشه PWM کنترلر به شماره‌ی MP2888A ساخت شرکت Monolithic می‌باشد. این کنترلرها هر دو از نوع 10 فازی هستند و به طور مستقیم به مدیریت VRM 18 فازی GPU می‌پردازند. برای این منظورت، این دو تراشه با یکدیگر هماهنگ شده‌اند تا در روند مدیریت مصرف انرژی اختلالی ایجاد نشود.

بررسی کارت گرافیک ASUS ROG STRIX GeForce RTX 3080 Ti (بخش اول)

توان مورد نیاز GPU و حافظه های گرافیکی توسط سه کانکتور برق 8 پین 12 ولت تامین می‌شود. با توجه به توان طراحی حرارتی (TDP) کارت گرافیک مورد بررسی که 350 وات است، کانکتورهای 8 پین می‌توانند 450 وات را فراهم کنند که این میزان در کنار 75 واتی که از طریق گذرگاه PCI-E بدست می آید، در مجموع 525 وات را در اختیار ASUS ROG STRIX GeForce RTX 3080 Ti قرار می‌دهد. بالای کانکتورها نیز دو LED وضعیت متصل بودن کابل تعبیه شده است. البته ایسوس در کارت‌های TUF GAMING و DUAL دو کانکتور 8 پین در نظر گرفته است. سری استریکس با توجه به اینکه توسط اورکلاکرها نیز استفاده می‌شوند، به توان بیشتری نیاز دارند.

بررسی کارت گرافیک ASUS ROG STRIX GeForce RTX 3080 Ti (بخش اول)

پل ارتباطی، پنل I/O

کارت گرافیک RTX 3080 Ti از قابلیت SLI پشتیبانی نمی‌کند و این قابلیت به صورت انحصاری در اختیار RTX 3090 قرار گرفته است. به همین دلیل، در بالای کارت گرافیک هیچ‌گونه پلی NVLink مشاهده نمی‌گردد.

خروجی های تصویر این کارت گرافیک نیز شامل 2 درگاه HDMI 2.1 و 3 درگاه Display Port 1.4a می‌باشند.

بررسی کارت گرافیک ASUS ROG STRIX GeForce RTX 3080 Ti (بخش اول)