با اولین باگ (Bug) در تاریخ سیستم‌های کامپیوتری آشنا شوید!

محمد جواد قلی پور 21 اکتبر 2021 , 13:44 مقاله / سخت افزار

(1 رای, میانگین: 5٫00 از 5)

گلیچ (Glitch) و باگ (Bug)، عبارتی که با پیشرفت هرچه بیشتر سیستم‌های کامپیوتری و محتویات دیجیتالی با شدت فراتری به گوش خورده و امروزه کوچک و بزرگ در حال تکرار آن می‌باشند. این مشکلی که تقریباً می‌توان گفت امروزه تمامی افراد را درگیر خود کرده است علاوه بر خطراتی بعضاً بزرگی که می‌تواند به دنبال داشته باشد گاهی اوقات ممکن شرایط خنده و سرگرمی را نیز فراهم آورد. علاقه‌مندان به انجام بازی‌های رایانه‌ای بدون شک با این گفته موافق هستند. همانطور که می‌دانیم، امروزه گوشی موبایل در دست تقریباً تمامی افراد بوده و از آنجایی که شدت گستردگی باگ با محصولات نرم‌افزاری گره خورده است، بنابراین همگان با واژه باگ آشنا هستند، اما آیا تاکنون از خود پرسیده‌اید که خواستگاه این کلمه چیست و باگ برای اولین بار از کجا نشأت گرفته است؟ آیا باگ فقط مختص به محتوای نرم‌افزاری است و یا سخت‌افزار را نیز می‌تواند درگیر خود کند؟

اگر در زمان چندین دهه و به دوران پیش از تولید ترانزیستور بازگردیم، در آن زمان رایانه‌های شخصی که امروزه با قدرتی دو چندان در قالب یک تلفن همراه در دست شما قرار گرفته‌اند فضایی به بزرگی یک اتاق چند ده متری را به اشغال خود درآورده بوده‌اند. بزرگی قطعات و سخت‌افزارها و به دنبال آن ایجاد گرما در حجم و فضای بیشتر جذب پروانه و بید، مگس، مورچه و دیگر حشرات را به دنبال داشته و این موضوع حتی امروزه نیز به عنوان یک مشکل همچنان مطرح می‌باشد، زیرا فضاهای گرم و غیر مرطوب محیطی عالی برای ادامه حیات و یا حتی ایجاد کلونی‌های کوچک و بزرگ برای حشرات به شمار می‌روند، حال به نظر شما چه فضایی مناسب‌تر از درون یک کامپیوتر در محل زندگی انسان می‌تواند مطرح باشد؟ در تاریخ نهم سپتامبر سال 1947 میلادی، تیمی متشکل از دانشمندان و مهندسان کامپیوتر گزارش خود از اولین باگ کامپیوتری را به‌صورت عمومی منتشر کردند، اما آیا این گزارش حکایت از یک باگ نرم‌افزاری داشت؟ در پاسخ باید گفت خیر! تیم مورد بحث که در دانشگاه هاروارد در شهر کمبریج در حال انجام آزمایش‌های خود بوده‌اند متوجه نمایش انواع و اقسام خطاهای گوناگون به‌وسیله کامپیوتر Mark II شدند. زمانی که مهندسان اقدام به باز نمودن درب رایانه نمودند، متوجه حضور یک بید شدند که در میان قطعات به‌صورت فیزیکی گیر کرده و با ایجاد اتصال کوتاه در عملکرد صحیح سیستم وقفه ایجاد کرده است؛ بر همین اساس این حشره کوچک موفق شد تا به عنوان اولین باگ در تاریخ قطعات و سخت‌افزارهای کامپیوتری نام خود را جاودان کند.

جالب است بدانید که قدمت واژه باگ به سال 1800 میلادی و عصر توماس ادیسون باز می‌گردد. وی در آن زمان گزارش‌های متعددی از عدم عملکرد صحیح طراحی‌های خود را منتشر ساخته بود، اما از آنجایی که باگ در حالت کلی می‌تواند به عدم عملکرد صحیح و بی‌عیب و نقص سیستم نسبت داده شود، بنابراین گزارش اولین باگ در نتیجه یک حشره واقعی (کلمه باگ در زبان انگلیسی به معنای حشره می‌باشد) در سال 1947 میلادی منتشر شد.

یکی دیگر از داستان‌های جالب توجه درزمینهٔ معروف شدن جهانی این حشره نحوه نقل قول آن می‌باشد که توسط خانم Grace Hopper صورت گرفته است. وی که یکی از بزرگ‌ترین نوابغ در تاریخ سیستم‌های کامپیوتری به شمار رفته و موفق به کسب مدرک دکترای خود از دانشگاه ییل (Yale) در سال 1934 میلادی شده است پیشینه بسیار درخشان اختراع اولین کامپایلر پردازش داده مبتنی بر زبان انگلیسی که بعدها به زیرساخت و فونداسیون ایجاد اولین زبان برنامه‌‎نویسی مستقل از کامپیوتر تحت عنوان COBOL منتهی شده است را در کارنامه خود به ثبت رسانده است. علاوه بر آن جمله بسیار معروف "عذرخواهی بسیار آسان‌تر از اجازه گرفتن است" نیز از آن وی می‌باشد. اگر هم‌اکنون به نقل‌قول‌های دست به دست شده در بین افراد مراجعه کنیم، در میابیم که کشف اولین باگ کامپیوتر به خانم گریس هاپر نسبت داده شده است، این در حالی است که باگ برای اولین بار توسط مهندسانی که برای رفع مشکل کامپیوتر Mark II به باز نمودن آن پرداخته‌اند کشف شده و او با نوشتن گزارش مربوط به آن در دفتر خاطرات خود اسباب معروف شدن به‌صورت جهانی را مهیا ساخته است.

همانطور که می‌دانیم، باگ در حالت کلی به وجود اختلال در عملکرد صحیح و بی‌عیب و نقص سیستم‌های کامپیوتری نسبت داده شده و با افزایش بسیار قابل توجه پیچیدگی‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری، این پدیده نیز شکل ویژه‌ای را به خود گرفته است. باگ‌های نرم‌افزاری امروزه از سطوح مختلف برخوردار بوده و نه تنها اختلال در کارایی یک سیستم را به دنبال دارند، بلکه بروز ضرر و زیان‌های میلیارد دلاری و حتی خطرات جانی را نیز به خود اختصاص داده‌اند، به همین دلیل فرآیند دیباگینگ (Debugging) و مدیریت باگ‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری سیستم‌های مختلف یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین بخش‌های صنعت علوم کامپیوتر به شمار می‌رود که بعضاً ممکن است مدت زمان بسیار بیشتری را در مقایسه با تولید و ساخت یک سیستم یا پروژه را نیز به خود اختصاص دهد.

محمد جواد قلی پور

26 سال سن، ساکن مشهد، کارشناس ارشد مهندسی پزشکی. محمد جواد رشته خود را از روی علاقه انتخاب نموده و به تعمیرات، نگهداری، آنالیز و بررسی تجهیزات پزشکی علاقه مند است. وی هفت سال است که به نگارش اخبار و مقالات در حوزه فناوری اطلاعات می‌پردازد. با توجه به اطلاعات بالا در زمینه‌های سخت‌افزار و نرم‌افزار، مقالات کاربردی وی گره از مشکلات کاربران بسیاری گشوده است. محمد جواد به رنگ قرمز رادئونی علاقه مند است.