آیا فروش مودم یا روتر قدیمی و دست دوم می‌تواند اطلاعات محرمانه‌ای را در مورد شما فاش کند؟

محمد جواد قلی پور 29 آگوست 2021 , 12:35 مقاله / آموزشی، کاربردی

(1 رای, میانگین: 5٫00 از 5)

فروختن لوازم و وسایل قدیمی که بلااستفاده مانده‌اند می‌تواند به عنوان یک روش جهت جلوگیری از هدر رفت منابع و استفاده مجدد از دستگاهی که کاملاً سالم است مطرح باشد. این گفته در مورد اغلب قطعات و سخت‌افزارهای اصلی و جانبی کامپیوتر نیز صادق است، زیرا ارتقاء یک امر کاملاً معمول در میان کاربران محسوب شده و اگر قطعات کنونی سیستم که قدمت آن‌ها به چندین سال پیش باز می‌گردد همچنان سالم و در حال کار هستند، پیشرفت فناوری، حذف پشتیبانی نرم‌افزاری از سخت‌افزارهای قدیمی و ... عواملی هستند که این امر را به یک الزام تبدیل می‌کنند.

اگر شما نیز یکی از کاربران ثابت اینترنت خط تلفن یا به عبارتی دیگر ADSL هستید، این احتمال وجود دارد که تاکنون به دلایلی همچون خرابی و یا ارتقا که در پاراگراف قبل ذکر شد دستگاه مودم یا روتر خود را تعویض کرده و مدل قدیمی اکنون در کشو و یا کمد در حال خاک خوردن است. اگر مودم قدیمی مورد استفاده شما کاملاً سالم باشد، فروختن آن می‌تواند در دسترسی فرد دیگری به اینترنت که از بودجه لازم برای خرید دستگاهی آکبند برخوردار نیست تأثیرگذار باشد، اما سؤالی که ممکن است پیش آید این است که آیا فرد خریدار می‌تواند از طریق مودم یا روتر قدیمی اطلاعاتی را در مورد شما به دست آورد؟ آیا دستگاه‌های مودم اطلاعات حیاتی را در خود ذخیره‌سازی طولانی مدت می‌کنند؟

همان‌طور که می‌دانیم دستگاه‌های مودم یا روتر که به عنوان یکی از قدم‌ها جهت برقراری ارتباط با شبکه گسترده وب به شمار رفته و به‌منظور هدایت اطلاعات دریافتی از اینترنت به سمت دستگاه‌های متصل به خود طراحی و توسعه پیدا کرده‌اند با توجه به سطح پیچیدگی، امکانات مورد پشتیبانی و ... در انواع و اقسام مدل‌های مختلف روانه بازار شده و می‌توان گفت بی‌شمار محصول از جانب سازندگان گوناگون به‌صورت گسترده در دسترس کاربران قرار گرفته‌اند. برخی از مودم‌ها فقط قادرند تا از طریق کابل به‌صورت فیزیکی به یک کامپیوتر یا لپ‌تاپ متصل شده و برخی دیگر این گستردگی را به چهار یا پنج سیستم افزایش داده‌اند. برخی از محصولات از فناوری ارتباط بیسیم وای فای جهت سهولت اتصال دستگاه‌هایی همچون گوشی موبایل برخوردار بوده و برخی دیگر نیز پشتیبانی از اینترنت همراه 3G و 4G برای دسترسی به شبکه گسترده وب از طریق اینترنت همراه در صورت قطعی ADSL را نیز ارائه داده‌اند، اما نکته مهم آن است که تقریباً تمامی محصولات ساخت کمپانی‌های گوناگون با درجه پیچیدگی و سطح امکانات کم یا زیاد از حافظه داخلی بسیار اندکی برخوردار بوده و داده‌ها مدت زمان زیادی باقی نمی‌مانند؛ هرچند که مودم‌ها و روترها به‌صورت اختصاصی برای جابه‌جایی اطلاعات طراحی و توسعه پیدا کرده‌اند!

طراحی دستگاه‌های مورد بحث به‌گونه‌ای انجام پذیرفته تا داده‌های مربوطه را از نقطه A دریافت کرده و سپس در کوتاه‌ترین و سریع‌ترین زمان ممکن به نقطه B منتقل نمایند، بر همین اساس ترافیک اینترنت به‌صورت دائمی و طولانی مدت در حافظه دستگاه ذخیره‌سازی نشده و قابل بازیابی نیز نمی‌باشند. علاوه بر آن اکثر داده‌های منتقل شده از طریق اینترنت به‌منظور افزایش امنیت در حالت پیش‌فرض نیز کدگذاری شده‌اند.

از جمله اطلاعات باقی‌مانده به‌صورت دراز مدت در حافظه مودم و یا روتر می‌توان به نام کاربری و رمز عبور اتصال خودکار به اینترنت، مقادیر VPI و VCI، گذرواژه مورد نیاز جهت اتصال به شبکه وای فای (در صورت پشتیبانی) و شناسه شبکه یا به عبارتی دیگر SSID اشاره کرد. اطلاعات ذکر شده حتی در صورت آگاهی توسط دیگران نیز به‌نوعی بی‌خطر می‌باشند، زیرا نام کاربری و رمز عبور اتصال به اینترنت به همراه مقادیر VPI و VCI خاص شما و شرکت ارائه‌دهنده خدمات اینترنتی بوده و به‌صورت اختصاصی بر روی خط تلفن منزل یا محل کار تنظیم شده‌اند، بنابراین امکان دسترسی به آن‌ها از راه دور میسر نمی‌باشد. تنها موردی که ممکن است کمی نگران‌کننده باشد شناسه SSID و گذرواژه اتصال به شبکه وای فای است که امکان دسترسی دیگران را میسر ساخته، اما نکته مهم آن است که فرد باید به‌صورت فیزیکی در محدوده تحت پوشش امواج وای فای مودم قرار داشته باشد تا بتواند بدون آگاهی شما به اینترنت متصل شود که احتمال آن بسیار پایین و می‌توان گفت تقریباً صفر است (مگر آنکه که مودم را به همسایه دیوار به دیوار خود واگذار کنید!).

برخی از مودم‌ها امکان درج اطلاعات اضافی همچون ایمیل و ... را نیز در اختیار کاربران قرار می‌دهند که در صورت دسترسی دیگران می‌تواند باعث بروز آزاد و اذیت‌های مختلف شود.

حال اگر به پاراگراف ابتدای نوشته مراجعه کرده و سؤال مطرح شده را پاسخ دهیم، باید بگوییم که خیر و فروش دستگاه مودم و یا روتر اطلاعات حیاتی را در مورد حریم ایمنی و محرمانه شما فاش نکرده و می‌توانید با خیال راحت نسبت به این امر اقدام کنید، اما بهتر است تا پیش از فروش ابتدا مودم را یک یا چند مرتبه ریست نمایید تا تمامی اطلاعات، حتی موارد دراز مدت مدت ذکر شده نیز به‌صورت کامل از حافظه دستگاه پاک و عملیات بازگردانی به تنظیمات کارخانه انجام پذیرد. اگرچه فرد خریدار برای استفاده از مودم و اتصال به اینترنت خود باید نسبت به این امر اقدام کند، اما برای راحتی خیال خود می‌توانید این عمل را انجام دهید. فرآیند ریست مودم یا روتر در تقریباً تمامی محصولات و مدل‌های سخت کمپانی‌های گوناگون یکسان بوده و به راحتی فشردن و نگاه داشتن کلید سخت‌افزاری ریست (Reset یا Restart) برای چند ثانیه انجام می‌پذیرد، اما ممکن است نکات کوچکی وجود داشته باشند که مطمئناً در دفترچه دستگاه ذکر شده‌اند. در ادامه دستورالعمل ریست نمودن سخت‌افزاری محصولات کمپانی‌های مطرح جهانی درزمینهٔ طراحی و تولید تجهیزات شبکه گردآوری شده است:

محصولات Netgear: فشردن و نگاه داشتن کلید سخت‌افزاری ریست برای 7 ثانیه.

محصولات Linksys: فشردن و نگاه داشتن کلید سخت‌افزاری ریست برای 10 تا 15 ثانیه.

محصولات D-Link: فشردن و نگاه داشتن کلید سخت‌افزاری ریست برای 10 ثانیه.

محصولات TP-Link: فشردن و نگاه داشتن کلید سخت‌افزاری ریست یا WPS تا زمان چشمک زدن سریع چراغ SYS LED یا بیشتر از 10 ثانیه.

مودم‌های Cisco: فشردن و نگاه کلید سخت‌افزاری ریست زمان روشن نمودن مودم و رها کردن آن پس از 10 ثانیه.

زمانی که یک مودم با موفقیت ریست شود، این عمل به نحوی به اطلاع کاربر می‌رسد؛ به عنوان مثال ممکن است تمامی چراغ‌های اطلاع‌دهنده وضعیت خاموش و سپس مجدداً روشن شوند و یا چراغی به سرعت شروع به چشمک زدن بکند. نکته مهم آن است که برای ریست نمودن دستگاه، باید حتماً آن را روشن کرده و سپس تا زمان بوت کامل صبر کنید (امکان ریست نمودن در حالت خاموش وجود ندارد). علاوه بر آن کلید سخت‌افزاری ریست در اغلب دستگاه‌ها به‌منظور جلوگیری از فشردن احتمالی آن در خارج از دسترس آسان قرار گرفته است که در این صورت باید با استفاده از یک گیره نگهداری کاغذ، خلال دندان و ... نسبت به فشردن آن اقدام کنید.

محمد جواد قلی پور

26 سال سن، ساکن مشهد، کارشناس ارشد مهندسی پزشکی. محمد جواد رشته خود را از روی علاقه انتخاب نموده و به تعمیرات، نگهداری، آنالیز و بررسی تجهیزات پزشکی علاقه مند است. وی هفت سال است که به نگارش اخبار و مقالات در حوزه فناوری اطلاعات می‌پردازد. با توجه به اطلاعات بالا در زمینه‌های سخت‌افزار و نرم‌افزار، مقالات کاربردی وی گره از مشکلات کاربران بسیاری گشوده است. محمد جواد به رنگ قرمز رادئونی علاقه مند است.