چگونگی تبدیل ساختار پارتیشن دیسک سخت از حالت GPT به MBR

محمد جواد قلی پور ۲۵ اسفند ۱۳۹۵ , ۱۵:۵۴ مقاله / آموزشی، کاربردی

(3 رای, میانگین: 5٫00 از 5)

هنگامی‌که صحبت از ذخیره‌سازی اطلاعات و داده‌های متفاوت به میان می‌آید بدون شک سخت‌افزار دیسک سخت یا به‌عبارتی‌دیگر هارد دیسک که از دیرباز تاکنون همپای رایانه‌های شخصی به پیش آمده و با میزبانی انواع فناوری‌های گوناگون به درجه‌ هنگفتی از تکامل و بلوغ دست پیدا نموده است به‌عنوان یکی از اساسی‌ترین ستون‌های موجود در حوزه وسیع و گسترده نامبرده همانند نگینی درخشندگی خود را به نمایش می‌گذارد. همان‌طور که مستحضر هستید سخت‌افزار مذکور با برخورداری از قابلیت پارتیشن‌بندی و تبدیل میزان حجم نگهداری خود به چندین زیرمجموعه جهت طبقه‌بندی مناسب و عدم به‌هم‌ریختگی اطلاعات ذخیره‌ای موجود انعطاف‌پذیری فراوانی را در اختیار دارندگان و مصرف‌کنندگان قرار داده است که دستورالعمل اجرایی بسیار ساده آن در هنگام نصب و یا تعویض سیستم‌عامل نیز مشخصه معرفی گردیده را به یکی از پر اقتباس‌ترین قابلیت‌های حاضر در سخت‌افزارهای نامبرده مبدل ساخته است، اما گاهی اوقات وجود برخی از مکانیسم‌های گوناگون و عدم اطلاع از نحوه عملکرد و فعالیت‌ها آن‌ها در سر درگمی کاربران نقوش پررنگی را به خود اختصاص می‌دهند که نوع پارتیشن‌بندی حاضر در سخت‌افزار و جداول مورد استفاده در طبقه‌بندی زیرمجموعه‌های موجود و عدم نصب سیستم‌عامل به واسطه آن نمونه‌ای بارز از موارد نامبرده می‌باشد. یک پارتیشن در حقیقت زیردسته‌ای ثابت از یک سخت‌افزار ذخیره‌ساز اسناد و اطلاعات به شمار می‌رود که توسط سیستم‌عامل به‌عنوان یک واحد مورد شناخت قرار می‌گیرد. نوع پارتیشن‌بندی یا به‌عبارتی‌دیگر Partition Table که در برخی از متون مختلف تحت عنوان Partition Map نیز شناخته می‌شود ساختار داده‌ای 64 بایتی می‌باشد که اطلاعات مهم و اساسی در مورد نحوه تقسیم‌بندی و تبدیل میزان حجم ذخیره‌سازی سخت‌افزار دیسک سخت به چندین بخش (پارتیشن) مستقل از یکدیگر را برای سیستم‌عامل فراهم می‌آورد.

با پیشرفت علم و دانش و پای در میدان گذاشتن سخت‌افزارهایی با توانایی ذخیره‌سازی میزان عظیمی از انواع اسناد گوناگون در حجوم ترابایت و پتابایت نیاز به طراحی و توسعه الگوریتم‌ها و ساختارهایی نوین جهت تقسیم‌بندی دیسک‌های سخت به چندین بخش و استفاده از حداکثر پتانسیل نهفته در بطن آن‌ها کاملاً احساس می‌گردد. اگر در زمان مقداری به عقب بازگشته و پیشرفت‌های انجام پذیرفته در یک دهه اخیر را مورد بررسی قرار دهید مشاهده می‌نمایید که سخت‌افزارهای دیسک سخت در مقایسه با نمونه‌های فعلی از گنجایش بسیار کمتری در ذخیره‌سازی اطلاعات بهره برده و بنابراین تبدیل آن‌ها به تعداد چندین زیرمجموعه (بیش از چهار پارتیشن) عقلانی به نظر نمی‌رسد، اما این مهم در عصر فعلی که حجم ذخیره‌‎سازی سخت‌افزارهای نامبرده به چندین ترابایت افزایش پیدا کرده است دیگر همانند گذشته صورت نپذیرفته و احتیاج به تعداد فراتری پارتیشن کاملاً ضروری می‌باشد.

همان‌طور که پیشتر نیز گفته شد تقسیم‌بندی دیسک سخت به تعداد چندین زیرمجموعه و فراهم آوردن اطلاعات لازمه برای سیستم‌عامل به‌منظور شناسایی آن‌ها بر عهده نوع پارتیشن مورد استفاده در سخت‌افزار می‌باشد. ساختارهای مورد بهره در طبقه‌بندی میزان حجم ذخیره‌سازی دیسک‌های نامبرده هم‌اکنون در دو دسته کلی تحت عناوین "شناساگر منحصربه‌فرد جامع" یا به‌عبارتی‌دیگر GPT و "مستر بوت رکورد" یا به‌عبارتی‌دیگر MBR مورد شناخت واقع می‌گردند. اگر چه فناوری ابتدایی اخیراً به دنیای سخت‌افزارهای مورد ذکر ورود پیدا کرده و همچنان در حال توسعه می‌باشد، اما در مقایسه با نوع ثانویه که از دیرباز تاکنون حضور فعالی داشته و توسط قشر عظیمی از افراد مختلف تحت استفاده قرار می‌گیرد ویژگی‌های بسیار قدرتمند و فراتری نظیر افزایش سرعت اجرای سیستم‌عامل، تبدیل میزان گنجایش ذخیره‌سازی دیسک سخت به تعداد بیش از 128 بخش (این رقم در فناوری ثانویه تنها چهار پارتیشن می‌باشد)، توانایی بهره جستن در سخت‌افزارهای بیش از دو ترابایت و ... را پشتیبانی نماییده و استفاده از آن امروزه انتخابی بسیار عقلانی و آینده‌نگرانه محسوب می‌گردد، اما با این وجود موقعیت‌هایی (نصب سیستم‌عامل قدیمی و ...) حاضر می‌باشند که استفاده از ساختار داده ثانویه را توجیه نماییده یا به در برخی از موارد بهره جستن از آن را الزام می‌نماید، اما مشکل آتیه زمانی نموده پیدا می‌کند که نوع پارتیشن‌بندی فعلی سخت‌افزار دیسک سخت بر پایه ساختار GPT بوده و تبدیل آن به نوع MBR از بین رفتن تمامی اطلاعات را به دنبال دارد. در این مقاله آموزشی کوتاه با یکدیگر رویه روش‌های را می‌آموزیم تا با اتکا بر آن‌ها نوع پارتیشن‌بندی یک سخت‌افزار دیسک سخت را بدون از بین رفتن اسناد ذخیره‌ای موجود در آن تغییر داده یا به‌عبارتی‌دیگر ساختار داده مربوطه را تبدیل نماییم. پیش از پرداخت به مبحث آموزش ذکر این نکته ضروری است که وجود یک نسخه از سیستم‌عامل ویندوز به‌منظور اجرای دستورالعمل‌های گردآوری شده کاملاً لازم و ضروری می‌باشد، علاوه بر آن استفاده از نوع ساختار پارتیشن‌بندی MBR در سیستم‌های مبتنی بر "رابط‌های فریمور یکپارچه قابل توسعه" یا به‌عبارتی‌دیگر UEFI و بهره‌مند از سیستم پارتیشن EFI به‌هیچ‌عنوان امکان‌پذیر نمی‌باشد.

روش اول: استفاده از نرم‌افزارهای سوم شخص مدیریت پارتیشن

بسیاری از برنامه‌های مدیریت فایل قدرتمند موجود در سطح شبکه جهانی اینترنت قابلیت تبدیل ساختار پارتیشن‌بندی سخت‌افزار دیسک سخت حتی با وجود برخورداری از اطلاعات مختلف را دارا می‌باشند. نرم‌افزار مورد استفاده در رویه و روش فعلی تحت عنوان تجاری EaseUS Partition Master به بازار عرضه گردیده است که با وجود بهره‌مندی از مکانیسم‌های مختلف به تبدیل لایه ساختاری بدون کوچک‌ترین آسیب وارده به اسناد ذخیره‌ای مبادرت می‌ورزد، اما همان‌طور که پیشتر نیز گفته شد استفاده از نرم‌افزارهای سوم شخص موردنظر فرد با عنایت به پشتیبانی از مکانیسم نامبرده کاملاً امکان‌پذیر است.

ابتدا آخرین نسخه از نرم‌افزار EaseUS Partition Master را دانلود و سپس بر روی رایانه شخصی خود نصب کنید.

پس از نصب موفقیت‌آمیز نرم‌افزار نامبرده و گشودن آن ابتدا در صفحه اصلی برنامه دیسک سخت مبتنی بر ساختار GPT را یافته و پس از کلیک راست نمودن بر روی آن از طریق منوی محتویات نمایان گردیده گزینه Convert MBR to GPT را انتخاب کنید؛ مشاهده می‌کنید که عملیات تبدیل ساختار سخت‌افزار در صف انتظار ظاهر می‌گردد.

converting-mbr-to-gpt

در پنجره کوچک نمایان گردیده کلید Yes را به‌منظور اعمال تغییرات فشرده و تا پایان روند عملیات شکیبا باشید.

converting-mbr-to-gpt-applying-changes

همان‌طور که پیشتر نیز گفته شد دگرگونی‌های صورت پذیرفته توسط نرم‌افزار نامبرده به صورت بی خطر و به دور از آسیب به اطلاعات ذخیره‌ای انجام می‌گیرد، اما اکیداً پیشنهاد می‌شود که از ایجاد دخالت در عملکرد نرم‌افزار هنگام انجام عملیات تبدیل خودداری نمایید.

روش دوم: استفاده از نرم‌افزار اول شخص مدیریت دیسک سیستم‌عامل ویندوز

تغییر ساختار پارتیشن‌بندی سخت‌افزار دیسک سخت از طریق نرم‌افزار اول شخص مدیریت دیسک سیستم‌عامل ویندوز نیز امکان‌پذیر می‌باشد، اما متأسفانه به دلیل عدم برخورداری از برخی ویژگی‌ها و قابلیت‌های به‌خصوص محدودیت‌های بسیار هنگفتی نظیر از بین رفتن تمامی اطلاعات ذخیره‌ای را برای مصرف‌کنندگان به ارمغان می‌آورد که اتکا به آن را عملاً با کاهش مواجه می‌سازند. اگر سخت‌افزار دیسک سخت بهره‌مند از ساختار GPT که قصد تغییر لایه پارتیشن‌بندی آن را در سر دارید میزبان هیچ‌گونه اطلاعاتی نبوده و یا پیشتر رونوشتی از تمامی اسناد آن تهیه نمودید دستورالعمل رویه و روش فعلی بدون نیاز به نصب و استفاده از نرم‌افزارهای سوم شخص به راحتی ساختار سخت‌افزار را تغییر و دیسکی عاری از هرگونه مشکل را در اختیار شما قرار می‌دهد؛ اما همان‌طور که پیشتر نیز گفته شد از بین رفتن تمامی اطلاعات اجتناب‌ناپذیر است.

ابتدا کلیدهای ترکیبی Ctrl + Shift + Esc را فشرده و سپس در پنجره مدیریت وظایف نمایان گردیده پس از کلیک بر روی منوی File گزینه Run new task را انتخاب کنید؛ مشاهده می‌کنید که پنجره کوچک اجرای مستقیم برنامه‌ها و اسناد مختلف نمایان می‌گردد.

در پنجره کوچک نمایان گردیده پس از فعال نمودن گزینه “Create this task with administrative privileges" در کادر درج اسناد قابل مشاهده عبارت diskmgmt.msc را تایپ کرده و سپس کلید اینتر را بفشارید؛ مشاهده می‌کنید که نرم‌افزار مدیریت دیسک سیستم‌عامل نمایان می‌گردد.

disk-manager-run-command

اکنون در پنجره اصلی نرم‌افزار ابتدا از طریق بخش ثانویه قابل مشاهده سخت‌افزار دیسک سخت حاوی ساختار GPT را انتخاب و پس از کلیک راست نمودن بر روی آن از طریق منوی محتویات نمایان گردیده گزینه Convert to MBR Disk را گزینش نمایید؛ مشاهده می‌کنید که روند عملیات تبدیل بلافاصله شروع می‌گردد.

convert-gpt-to-mbr-using-disk-management

درصورتی‌که دیسک سخت هم‌اکنون به چندین بخش تبدیل و میزبان پارتیشن‌های گوناگونی می‌باشد متأسفانه گزینه نامبرده قابل انتخاب نبوده و در حالت غیرفعال قرار دارد، در این حالت پس از کلیک راست نمودن بر روی ورودی سخت‌افزار ابتدا گزینه Delete Volume را به‌منظور از بین بردن تمامی پارتیشن‌ها و تبدیل ساختار دیسک سخت به لایه‌ای یک دست انتخاب کنید.

disk-management-delete-colume

پس از بین رفتن تمامی پارتیشن‌های فعلی سخت‌افزار مشاهده می‌نمایید که دیسک سخت در قالب یک ورودی New Volume در بخش بالایی صفحه (و یا Unllocated در بخش ثانویه) اصلی نرم‌افزار ظاهر می‌گردد.

بر روی ورودی جدید نمایان گردیده یک مرتبه کلیک راست کرده و سپس از طریق منوی محتویات مربوطه گزینه Convert to MBR Disk را انتخاب کنید. حال می‌توانید پس از به پایان رسیدن روند عملیات تبدیل مجدداً سخت‌افزار را به چندین پارتیشن موردنظر تبدیل و سپس به استفاده از آن بپردازید.

روش سوم: استفاده از رابط کاربری CMD سیستم‌عامل ویندوز

دستورالعمل ذکر شده در بخش فعلی کاملاً همانند رویه و روش پیشین عمل نموده و ویژگی‌های منفی مربوطه نظیر از بین رفتن تمامی اطلاعات و ... را نیز میزبان می‌باشد، با این تفاوت که اجرای آن از طریق پایانه گشایش مستقیم اسناد و اطلاعات ویندوز و در قالب نوشت دستورات صورت می‌پذیرد. این مهم به ویژه در هنگام نصب سیستم‌عامل که قابلیت استفاده از نرم‌افزارهای گرافیکی وجود ندارد بسیار مثمر الثمر واقع می‌گردد.

در پنجره کوچک نمایان گردیده پس از فعال نمودن گزینه “Create this task with administrative privileges" در کادر درج اسناد قابل مشاهده عبارت cmd را تایپ کرده و سپس کلید اینتر را بفشارید؛ مشاهده می‌کنید که پایانه اجرای مستقیم اسناد و اطلاعات سیستم‌عامل نمایان می‌گردد.

در پنجره نمایان گردیده ابتدا دستور Diskpart را تایپ و سپس کلید اینتر را بفشارید؛ مشاهده می‌کنید که نرم‌افزار نامبرده اجرا می‌گردد.

پس از اجرای موفقیت‌آمیز نرم‌افزار ابتدا دستور List Disk را تایپ کرده و سپس از طریق فهرست نمایان گردیده دیسک حاوی ساختار GPT را بیابید. این مهم با علامت ستاره کوچکی در آخرین ستون از خواص دیسک‌های نمایان گردیده قابل تمایز می‌باشد.

converting-gpt-to-mbr-using-diskpart

دیسک مربوطه را با تایپ دستور Select Disk X گزینش نمایید. عبارت X را با شماره اولویت انتساب یافته به دیسک مربوطه جایگزین کنید.

اکنون دستور Clean را به‌منظور از بین بردن تمامی پارتیشن‌ها و بخش‌های ساختار سخت‌افزار دیسک سخت تایپ کرده و سپس کلید اینتر را بفشارید.

converting-gpt-to-mbr-using-diskpart-pic1

پس از به پایان رسیدن روند عملیات و بازگشت دستور به خط فرمان اولیه دستور convert mbr را تایپ کنید؛ مشاهده می‌کنید که ساختار دیسک بلافاصله تغییر کرده و لایه جدید جایگزین آن می‌گردد.

converting-gpt-to-mbr-using-diskpart-pic2

اکنون می‌توانید با استفاده از نرم‌افزار مدیریت دیسک سیستم‌عامل، برنامه‌های سوم شخص و یا مکانیسم موجود در بطن سیستم نصب ویندوز مجدداً سخت‌افزار دیسک سخت را به چندین پارتیشن موردنظر خود تقسیم‌بندی نمایید.

رویه و روش‌های معرفی گردیده در مقاله آموزشی فعلی تمامی جنبه‌های مختلف روند تبدیل ساختار پارتیشن‌بندی سخت‌افزار دیسک سخت را تحت پوشش خود در آورده و موقعیت‌های مختلف را نیز مدنظر قرار داده است. درصورتی‌که سیستم‌عامل فعلی موجود بر روی رایانه شخصی به دلایل گوناگون با مشکل مواجه شده و دسترسی به ویندوز به‌هیچ‌عنوان امکان‌پذیر نمی‌باشد متأسفانه استفاده از روش اول و دوم به‌منظور تغییر ساختار لایه دیسک سخت امکان‌پذیر نبوده و اجرای دستورالعمل سوم باید در دستور کار قرار بگیرد. اگر قصد دارید که از تمامی اطلاعات مهم و حیاتی خود پیش از اقدام به اجرای روند عملیات نسخه پشتیبان تهیه نمایید پیشنهاد می‌گردد که مقاله آموزشی "آموزش انتقال اطلاعات مهم و حیاتی در هنگام پیشبرد روند عملیات تعویض ویندوز" را در جهت آشنایی با نحوه انجام آن مطالعه بفرمایید.

محمد جواد قلی پور

22 سال سن، ساکن مشهد، کارشناس مهندسی پزشکی. محمدجواد رشته خود را از روی علاقه انتخاب نموده و به تعمیرات، نگهداری، آنالیز و بررسی تجهیزات پزشکی علاقه مند است. وی سه سال است که به نگارش اخبار و مقالات در حوزه فناوری اطلاعات می‌پردازد. با توجه به اطلاعات بالا در زمینه‌های سخت‌افزار و نرم‌افزار، مقالات کاربردی وی گره از مشکلات کاربران بسیاری گشوده است. محمدجواد به رنگ قرمز رادئونی علاقه مند است.

درج نظر

2 نظر

نظرات شما

2 نظر برای “چگونگی تبدیل ساختار پارتیشن دیسک سخت از حالت GPT به MBR”

حامد شیروانی گفت:

فروردین ۱۶, ۱۳۹۶ در ۰۱:۲۵

ممنونم از آموزش خوبتون

پاسخ
1. محمدجواد قلی پور گفت:
  
  فروردین ۱۶, ۱۳۹۶ در ۱۷:۳۶
  
  خواهش می کنم دوست عزیز.
  خوشحال هستم که نوشته این حقیر مورد رضایت شما واقع شده.
  
  پاسخ